Bạn có thể cho rằng đã là tiếng Anh là như nhau, nhưng thực tế cách dùng tiếng Anh của những miền đất khác nhau cũng khác nhau. Người Anh, người Mỹ, người Úc và các nước sử dụng tiếng Anh khác đều có sự khác biệt trong cách áp dụng tiếng Anh vào các tình huống thực tế.
Sự khác nhau thể hiện qua: phát âm, cách dùng từ, những câu nói đặc trưng, những từ vựng đặc trưng … Lý do có thể giải thích cho điều này đó là sự khác biệt trong mối quan hệ giữa ngôn ngữ và đặc trưng của mỗi nền văn hóa. Thật vậy, ngôn ngữ là công cụ truyền tải ý nghĩa của những trải nghiệm văn hóa, do đó nếu những cộng đồng khác nhau với các hình thức sinh hoạt khác nhau chắc chắn ngôn ngữ sẽ có nhiều biến đổi để phù hợp với đặc trưng của các tương tác thông qua ngôn ngữ tại địa phương đó.
Bài viết này xét tới một số khía cạnh cơ bản trong sự khác biệt rõ rệt giữa hai lối sử dụng tiếng Anh có tầm ảnh hưởng lớn nhất thế giới đó là tiếng Anh kiểu Anh và tiếng Anh kiểu Mỹ. Sự so sánh được thể hiện qua một số cách dùng như: phát âm, từ vựng và các thành ngữ đặc trưng.
1. Khác biệt giữa cách phát âm kiểu Anh và kiểu Mỹ
– Khác biệt trong phát âm nguyên âm và phụ âm
Với những từ có nguyên âm “A”, người Mỹ đọc là “a”, người Anh lại phát âm thành “o”.
Ví dụ: Với từ ask, người Mỹ đọc là “ask” còn người Anh lại thiên về “osk”.
Với âm “_R” ở cuối câu, người Mỹ uốn lưỡi rất rõ ràng, còn người Anh có xu hướng bỏ âm này đi để nói nhanh hơn.
Ví dụ: Với từ hard, người Mỹ phát âm /hɑːrd/, còn người Anh chỉ đọc đơn giản là /hod/.
Một khác biệt nữa đến từ âm “T”. Cách đọc của người Mỹ là lướt nhẹ âm “t” và tạo thành âm “đ”, ví dụ chữ water sẽ được đọc là “wa đờ”. Trong khi đó, chị Fiona đến từ Đông Nam London lại bỏ luôn âm “t” , water được đọc đơn giản thành “wotha”, tương tự photo đọc là “pho ô”…
– Khác biệt trong ngữ điệu
Trong âm điệu của các cụm từ, các câu nói người Anh có cách biểu lộ đa sắc âm ở người Mỹ: nghĩa là có cả âm sắc, âm ngang, âm huyền và nhịp âm thay đổi đa dạng hơn người Mỹ. Trong khi đó, người Mỹ thì các âm có nhịp âm rớt: Ngang nhấn, âm ngang và huyền. Âm dấu sắc hiếm khi được dùng trong các trạng thái phát âm thông thường trong các câu nói.
– Khác biệt trong phát âm chữ “didn’t” (hay wouldn’t, couldn’t); can và can’t
Người Mỹ phát âm một âm tiết cho các từ: didn’t; wouldn’t; couldn’t (âm ‘nt’ (giống âm ‘uh’) được phát âm cuối đưa âm lên mũi chứ không đọc tách riêng thành một âm khác). Trong khi đó, người Anh sẽ phát âm những âm trên thành 2 âm riêng biệt: |ˈdɪd-dnt ; ˈwʊd-dnt và kʊd-dnt
Chữ “can” và “can’t” thể hiện sự khác biệt lớn nhất giữa cách phát âm kiểu Anh, và kiểu Mỹ.
Đối với “Can” khi đặt ở đầu câu, ví dụ: “Can you help me?” người Anh và người Mỹ sẽ phát âm giống nhau là | kæn |. Tuy nhiên nếu chữ “can” nằm nữa câu ví dụ: “I can help you” thì người Anh vẫn phát âm giống như cách chữ này đặt ở đầu câu trong khi đó người Mỹ sẽ phát âm thành | kən |.
Đối với “can’t” thì người Anh phát âm là | kɑːnt | Trong khi đó người Mỹ lại phát âm là | ˈkænt | (Lưu ý: phát âm dứt khoác và không rớt âm cuối “t” khi phát âm trong câu- giống như cách bạn đang phát âm thì có ai chặn ngay cổ họng)